Học tập cộng tác là mô hình rất phổ biến trong nền giáo dục của thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Sau đại dịch Covid-19, việc học trực tuyến cũng trở nên phổ biến hơn. Tuy nhiên, một thách thức lớn đó chính là làm thế nào để có thể giúp các em kết nối và làm việc với bạn bè của mình, hay nói cách khác là việc ứng dụng mô hình học tập cộng tác vào dạy học online tương đối khó khăn. Trong bài viết này, ClassIn sẽ giới thiệu với quý thầy cô về mô hình học tập cộng tác và 5 cách ứng dụng mô hình này vào dạy học để lớp học trực tuyến hiệu quả hơn.
Học tập cộng tác là gì?
Học tập cộng tác (Online Collaborative Learning – OCL) là một mô hình học tập mà học sinh được hỗ trợ để làm việc cùng nhau, thực hành, đổi mới và phát triển kiến thức khái niệm cần thiết để giải quyết vấn đề, đồng thời sử dụng các công nghệ hiện đại như một công cụ hỗ trợ. Kể từ khi Internet tốc độ cao được phát triển vào những năm 1990, học tập cộng tác trực tuyến đã trở thành một mô hình được nghiên cứu. Ở trường học, các thành phần trực tuyến được tích hợp vào cuộc sống hàng ngày của học sinh và giáo viên. Một trong những cách sử dụng mô hình này phổ biến nhất là ở các lớp online lấy học sinh là trung tâm và thầy cô đóng vai trò là người hướng dẫn.
5 cách ứng dụng học tập cộng tác vào dạy học trực tuyến
1. Kỹ thuật Jigsaw
Ông cha ta có câu: Học thầy không tày học bạn, kỹ thuật Jigsaw cũng được xây dựng như vậy – dựa trên một trong những cách hiệu quả nhất để xử lý và lưu giữ thông tin, đó chính là dạy người khác. Để sử dụng kỹ thuật ghép hình, hãy yêu cầu mỗi học sinh chỉ học một phần của tài liệu, sau đó dạy cho cả nhóm. Sau đó, nhóm làm việc cùng nhau để tổng hợp thông tin và tạo một bài thuyết trình về những gì họ đã học được.
Kỹ thuật Jigsaw hoạt động tốt nhất với các nhóm nhỏ (năm hoặc sáu học sinh) và các chủ đề phức tạp. Các bài học hoặc bài đọc sẽ được chia thành năm hoặc sáu phần riêng biệt. Mỗi em học sinh chịu trách nhiệm nghiên cứu một phần.
Ví dụ: nếu bạn A đang nghiên cứu cách tiếp cận chính sách chăm sóc sức khỏe của các quốc gia khác nhau, bạn B có thể nghiên cứu quan điểm xã hội về chăm sóc sức khỏe, một nghiên cứu về sức khỏe tổng thể và nhân khẩu học của các quốc gia, một nghiên cứu về hệ thống chăm sóc sức khỏe và một nghiên cứu về tác động kinh tế của các chính sách đó.
Khi người học đã hoàn thành nghiên cứu của mình, thầy cô sẽ tổ chức các buổi gặp mặt trực tuyến nhỏ hoặc các cuộc họp video riêng để chia sẻ những gì họ đã học được và để hiểu rõ hơn về khái niệm này. Đánh giá nhóm dựa trên kiến thức của họ về tất cả các tài liệu bằng một bài thuyết trình, dự án hoặc bài luận nhóm.
Kỹ thuật cổ điển này đã được sử dụng trong hơn 40 năm để tăng cường sự phụ thuộc lẫn nhau, xây dựng kỹ năng giao tiếp và thậm chí giảm xung đột chủng tộc. Trong một nhóm Jigsaw, tất cả các thành viên đều có tầm quan trọng như nhau, vì tất cả họ phải làm việc cùng nhau để tìm hiểu toàn bộ kiến thức.
2. Ghép cặp – Suy nghĩ – Chia sẻ
Kỹ thuật chia sẻ suy nghĩ theo cặp là một yếu tố chính trong học tập cộng tác. Học sinh làm việc cùng nhau theo cặp để phân tích, đánh giá hoặc tổng hợp một chủ đề và sau đó chia sẻ những phát hiện của mình với cả lớp.
Để thực hiện kỹ thuật chia sẻ suy nghĩ theo cặp, thầy cô cần tách học sinh thành nhóm 2 người (có thể là nhóm ba người). Cuối mỗi tiết học, thầy cô sẽ đặt 1 câu hỏi; trước buổi tiếp theo, các nhóm gặp nhau và thảo luận về câu trả lời của họ. Câu hỏi nên có kết thúc mở để kích thích thảo luận sâu sắc. Sau đó, yêu cầu học sinh chia sẻ câu trả lời của họ trong lớp hoặc trên một chuỗi thảo luận.
Yêu cầu học sinh thảo luận về câu trả lời của họ với một người khác trước khi đưa họ đến lớp sẽ nâng cao chất lượng của cuộc thảo luận. Không giống như trong một lớp học truyền thống, nơi chỉ những người tình nguyện giơ tay mới được trả lời, mọi người trong lớp đều có cơ hội đóng góp và chia sẻ với người khác.
3. Brainwriting
Hai vấn đề thường xảy ra trong lớp: chỉ những học sinh sôi nổi nhất, tự tin nhất mới tham gia thảo luận, phát biểu và chỉ những ý kiến rõ ràng nhất mới được chia sẻ. Các buổi động não trong lớp học là một cách hữu ích để đưa ra những ý tưởng, câu hỏi và khái niệm mới từ ngay cả những học sinh trầm lặng nhất. Brainwriting là một chiến lược đơn giản để khuyến khích học sinh đưa ra ý tưởng trước khi thảo luận đồng thời đảm bảo rằng mọi người đều có cơ hội tham gia suy nghĩ.
Giáo viên giới thiệu một chủ đề thảo luận trước lớp. Học sinh lên ý tưởng trong thời gian riêng của họ, sau đó gửi chúng một cách ẩn danh (Có thể sử dụng tính năng bảng con của ClassIn, Padlet, Google Forms). Trước khi lên lớp, học sinh có thể đọc qua các bài và những ý tưởng đó sẽ là điểm khởi đầu cho cuộc thảo luận trong lớp.
Brainwriting tạo sân chơi bình đẳng, cho phép ngay cả những học sinh nhút nhát cũng có thể tham gia và đưa ra những câu trả lời sáng tạo và thú vị hơn những gì học sinh dám chia sẻ trong lớp học. Nó cũng ngăn chặn một hiện tượng được gọi là thả neo, trong đó những gợi ý ban đầu ảnh hưởng rất lớn đến hướng thảo luận.
>>> Xem thêm: Phần mềm Padlet và cách sử dụng phần mềm Padlet trong dạy học
4. Câu hỏi thảo luận mỗi ngày
Thảo luận trực tuyến là một trong những cách đơn giản nhất để tạo điều kiện cho học sinh tham gia đồng thời nâng cao quá trình học tập cho mọi người. Đăng các câu hỏi thảo luận hàng ngày hoặc hàng tuần để khơi dậy cuộc trò chuyện và khuyến khích người học suy nghĩ về tài liệu khóa học theo những cách mới.
Chìa khóa cho một cuộc thảo luận trực tuyến tích cực và thú vị là các câu hỏi thảo luận mở, sâu sắc nhằm thúc đẩy tư duy khác biệt. Yêu cầu học sinh phân tích các nguồn, cung cấp ý kiến, thậm chí có thể tạo một cuộc tranh cãi nhỏ.
5. Chia nhóm thảo luận
Không phải em học sinh nào cũng thoải mái chia sẻ ý kiến của mình, đặc biệt là trong các lớp học đông người. Do đó, thầy cô có thể tách lớp học thành các nhóm nhỏ để đảm bảo rằng ai cũng lên tiếng.
Chia học sinh thành các nhóm thảo luận nhỏ hơn từ 10 người trở xuống. Mỗi nhóm nên có một người điều hành để giúp cuộc thảo luận trơn tru và giải quyết nếu có bất kỳ xung đột hoặc vấn đề nào phát sinh. Đây có thể là một người trợ giảng hoặc thậm chí chỉ là một học sinh tình nguyện. Thầy cô có thể đưa cho họ các hướng để thảo luận, hoặc đơn giản là để họ thảo luận và đặt câu hỏi về tài liệu khóa học.
Các cuộc thảo luận nhóm nhỏ có thể làm cho lớp học đông người cảm thấy dễ quản lý hơn. Học sinh có thể yêu cầu giúp đỡ khi gặp khó khăn, và ngược lại, giúp đỡ và dạy lẫn nhau.
Trên đây là những thông tin về mô hình học tập cộng tác và cách ứng dụng mô hình này vào dạy học. Thầy cô có thể tham khảo và lựa chọn cho mình một phương pháp thật phù hợp để tổ chức lớp học của mình thêm phần thú vị nhé!
